افتادن دندان‌های شیری، مرحله‌ای خاطره‌انگیز از رشد هر کودک است که نوید آغاز دوره‌ای تازه در زندگی او را می‌دهد. این اتفاق معمولاً با ذوق و هیجان کودک و خانواده همراه است، زیرا به معنای شروع جایگزینی دندان‌های دائمی است که نقشی اساسی در سلامت دهان و زیبایی لبخند ایفا می‌کنند. اما این فرایند طبیعی گاهی با شرایطی غیرمنتظره تحت عنوان “دندان کوسه‌ای” مواجه می‌شود. دندان کوسه ای کودکان حالتی است که دندان‌های دائمی، به جای اینکه مستقیماً در زیر دندان‌های شیری جوانه بزنند و آنها را به‌تدریج از ریشه خارج کنند، در پشت دندان‌های شیری رشد می‌کنند. این دو ردیفی شدن دندان‌ها که ظاهری نامنظم به دهان کودکان می‌بخشد، یکی از نگرانی‌هایی است که والدین به‌طور گسترده با آن مواجه می‌شوند. نکته جالب این است که حدود ۱۰ درصد کودکان ممکن است این عارضه را تجربه کنند، اما خوشبختانه در بیشتر موارد، بدن به‌طور خودکار این مسئله را تنظیم کرده و مشکل بدون هیچ مداخله‌ای حل می‌شود.
با این حال، در برخی موارد، این روند خودبه‌خود اصلاح نمی‌شود و ممکن است مشکلاتی مانند جابه‌جایی دندان‌ها یا رشد نادرست دندان‌های دائمی ایجاد شود. چنین شرایطی نشان‌دهنده ضرورت مراجعه به دندانپزشک متخصص کودکان برای بررسی دقیق و اطمینان از سلامت دهان است. دندان کوسه‌ای نه تنها جنبه‌ای پزشکی دارد، بلکه می‌تواند بر اعتمادبه‌نفس کودک و تصویری که از خود دارد نیز اثرگذار باشد. این مقاله به شما کمک می‌کند تا با دلایل، چگونگی رخ دادن و راهکارهای مدیریت دندان کوسه‌ای آشنا شوید و با آگاهی کامل، از سلامت و زیبایی لبخند فرزندتان محافظت کنید. در ادامه مقاله شما را با علت و درمان دندان کوسه ای کودکان آشنا می کنیم. با ما همراه باشید.
بیشتر بخوانید:
دندان کوسه‌ای در کودکان چیست؟
دندان کوسه‌ای اصطلاحی است که برای توصیف وضعیتی در رشد دندان‌های کودکان به کار می‌رود. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که دندان شیری همچنان در جای خود در لثه باقی مانده و نیفتاده است، در حالی که دندان دائمی شروع به رشد کرده و در پشت دندان شیری ظاهر می‌شود. در نتیجه، کودک در یک ردیف از قوس دهانی، دو ردیف دندان خواهد داشت؛ یکی دندان‌های شیری که هنوز در جای خود محکم هستند و دیگری دندان‌های دائمی که در حال رویش‌اند. این پدیده معمولاً در سنین ۴ تا ۶ سالگی مشاهده می‌شود، یعنی زمانی که دندان‌های دائمی در زیر دندان‌های شیری شروع به رشد می‌کنند. فرآیند طبیعی رویش دندان‌های دائمی به گونه‌ای است که فشار وارد شده به ریشه دندان‌های شیری سبب تحلیل رفتن آنها و در نهایت لق شدن و افتادنشان می‌شود. اما در مواردی، دندان دائمی به جای اینکه دقیقاً زیر دندان شیری جوانه بزند و آن را خارج کند، در پشت آن رشد می‌کند.
بروز این عارضه در دندان‌های جلویی فک پایین (دندان‌های پیشین) شایع‌تر است، اما ممکن است در فک بالا یا حتی در ناحیه دندان‌های آسیاب نیز اتفاق بیفتد. در بیشتر موارد، بدن به طور طبیعی این مشکل را حل می‌کند، به این صورت که دندان شیری با کمی تأخیر می‌افتد و دندان دائمی جای خود را پیدا می‌کند. با این حال، اگر این وضعیت به‌موقع مدیریت نشود، ممکن است منجر به مشکلاتی مانند نامرتبی دندان‌ها، کج شدن آنها یا نیاز به ارتودنسی در آینده شود. دندان کوسه‌ای یکی از شایع‌ترین عوارض مربوط به جایگزینی دندان‌های شیری با دندان‌های دائمی در کودکان است و تحقیقات نشان داده‌اند که حدود ۱۰ درصد از کودکان در این فرآیند چنین تجربه‌ای را خواهند داشت. والدین باید توجه داشته باشند که در صورت مواجهه با این وضعیت، در اولین فرصت با متخصص دندانپرشکی کودکان در اصفهان مشورت کنند تا از هرگونه مشکلات آینده جلوگیری شود. در مجموع، دندان کوسه‌ای حالتی است که در اکثر موارد بی‌خطر است، اما نیازمند توجه و پیگیری والدین و متخصصان دندانپزشکی است تا روند رشد طبیعی دندان‌های کودک به بهترین شکل ممکن ادامه یابد.
دلایل ایجاد دندان‌های کوسه‌ای در کودکان
دندان‌های کوسه‌ای در کودکان ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهند که به عوامل مرتبط با رشد، عادات، و شرایط ژنتیکی یا پزشکی وابسته هستند. جدول زیر به‌طور خلاصه دلایل اصلی ایجاد این عارضه را ارائه می‌دهد. این عوامل، هرچند به‌طور جداگانه رخ می‌دهند، اما بررسی دقیق آنها توسط متخصص می‌تواند در شناسایی علت و درمان مناسب این عارضه در کودکان مؤثر باشد.
| دلیل | توضیحات |
|---|---|
| تراکم زیاد در فک | هنگامی که فضای کافی در دهان کودک برای ردیف شدن تمامی دندان‌ها وجود ندارد، دندان‌های دائمی پشت دندان‌های شیری رشد می‌کنند. |
| رویش زاویه‌دار یا زودرس | دندان دائمی قبل از افتادن دندان شیری و به صورت زاویه‌دار رشد می‌کند، بدون اینکه ریشه دندان شیری را تحلیل ببرد. |
| ژنتیک | عوامل ژنتیکی ممکن است در بروز دندان‌های کوسه‌ای مؤثر باشند و احتمال وقوع این عارضه را افزایش دهند. |
| عادات مکیدن انگشت شست | عادت‌هایی مانند مکیدن طولانی‌مدت انگشت شست ممکن است باعث تغییر در رشد طبیعی دندان‌ها و ایجاد دندان‌های کوسه‌ای شود. |
| شرایط پزشکی خاص | برخی شرایط پزشکی مانند کم‌کاری تیروئید، سندرم داون و دیگر اختلالات نادر ممکن است به بروز دندان‌های کوسه‌ای منجر شوند. |
چگونه دندان‌های کوسه‌ای در کودکان را اصلاح کنیم؟
درمان دندان‌های کوسه‌ای در کودکان به وضعیت و شدت مشکل بستگی دارد. هر کودک شرایط منحصر به فردی دارد و روش مناسب برای اصلاح این عارضه باید بر اساس معاینه کامل توسط دندانپزشک تعیین شود. به طور کلی، دو رویکرد اصلی برای مدیریت این مشکل وجود دارد: روش‌های غیرتهاجمی (صبر و نظارت) و مداخله حرفه‌ای دندانپزشکی. در ادامه این دو رویکرد را بررسی می‌کنیم:
-
صبر و نظارت:
در برخی موارد، دندان‌های کوسه‌ای به طور طبیعی اصلاح می‌شوند. اگر دندان‌های شیری در حال لق شدن و افتادن هستند، بهترین اقدام می‌تواند تماشای روند طبیعی بدن باشد. رویش دندان‌های دائمی به طور طبیعی فشار کافی برای افتادن دندان‌های شیری وارد می‌کند و پس از افتادن این دندان‌ها، احتمالاً دندان دائمی در موقعیت صحیح خود قرار خواهد گرفت.
مناسب برای چه شرایطی؟
- زمانی که دندان‌های شیری شل شده‌اند و به‌زودی خواهند افتاد.
- زمانی که دندان‌های دائمی به آرامی خود را تنظیم می‌کنند و مشکلی در تراز یا فضای دهان وجود ندارد.
-
مداخله حرفه‌ای دندانپزشکی:
اگر دندان‌های شیری سفت هستند و هیچ نشانه‌ای از لق شدگی ندارند یا احتمالاً دندان‌های دائمی گیر کرده‌اند و نمی‌توانند به درستی رشد کنند، مداخله دندانپزشکی ضروری است. دندانپزشک می‌تواند با استفاده از روش‌های درمانی مناسب، مشکل را مدیریت کند. روش‌های مداخله دندانپزشکی به شرح زیر می باشد:
-
کشیدن دندان‌های شیری:
زمانی که دندان‌های شیری مانع رشد درست دندان‌های دائمی می‌شوند، دندانپزشک ممکن است تصمیم بگیرد آنها را به طور حرفه‌ای بکشد. این کار فضای کافی را برای رشد عادی دندان دائمی فراهم می‌کند و احتمال ناهنجاری‌های آینده را کاهش می‌دهد.
-
ارتودنسی:
اگر دندان‌های کوسه‌ای باعث ایجاد ناهنجاری شدید شده باشد یا نگران تراکم دندان‌ها در آینده باشید، ارتودنسی ممکن است بهترین گزینه باشد. ارتودنتیست می‌تواند وضعیت را بررسی کرده و در صورت نیاز، بریس‌ها یا تجهیزات دیگر را برای اصلاح تراز دندان‌ها پیشنهاد دهد.
-
برای درمان دندان‌های کوسه‌ای در کودکان، مراجعه به یک متخصص دندانپزشکی کودکان ماهر و معتبر ضروری است. دکتر علی بهزادی یکی از برجسته‌ترین متخصصان دندانپزشکی کودکان در اصفهان است که خدمات حرفه‌ای و باکیفیتی را در این حوزه ارائه می‌دهد. دکتر بهزادی با سال‌ها تجربه، در زمینه درمان دندان‌های کوسه‌ای و سایر مشکلات دهان و دندان کودکان فعالیت می‌کند و امکان ارائه خدمات دندانپزشکی کودکان با بیهوشی برای کودکان فراهم است، تا روند درمان برای کودکان راحت‌تر و بدون استرس انجام شود. برای دریافت مشاوره تخصصی و اطلاعات بیشتر، می‌توانید با شماره 09136209801 تماس حاصل فرمایید و از خدمات حرفه‌ای دکتر بهزادی بهره‌مند شوید.
بیشتر بخوانید:
