روکش دندان

روکش دندان چیست؟

روکش دندان یک کلاهک است که کاملا شبیه به تاج دندان ساخته می شود تا روی دندان قرار گرفته و نقش تاج را به عهده بگیرد. به طور کلی دندان از دو بخش تاج و ریشه تشکیل شده است. تاج همان بخش سفید رنگ دندان است که بیرون از لثه قرار دارد و با آن غذا میجویم. هنگامی که در اثر پوسیدگی یا شکستگی تاج صدمه می بیند، در صورتی که آسیب وارد شده فراتر از حدی باشد که بتوان آن را با مواد پر کننده ترمیم کرد، دندان روکش می شود تا بتوانید همچنان از آن استفاده کنید و از طرفی جلوی شکستن و فروپاشی آن گرفته شود.

چرا دندان شیری نیاز به روکش پیدا می کند؟

دلایل نیاز به روکش کردن دندان شیری متعدد است. به طور کلی هنگامی توصیه می شود دندان شیری ترمیم یا روکش شود که آسیب گسترده ای دیده باشد، مثلا پوسیدگی گسترده، ترک خوردگی و یا شکستگی دارد. در مواردی که پوسیدگی گسترده است، صرفا پر کردن دندان کافی نیست چون پشتیبانی دندان ضعیف است و احتمال شکستن یا جدا شدن پرکردگی و یا شکستن خود دندان زیاد است. در این موارد روکش، درمان مطمئن تر و بادوام تری است و تا زمانی که دندان شیری بیفتد، دوام می آورد.

بیشتر بدانید:

کشیدن دندان 

چرا باید دندان شیری ترمیم و روکش شود در حالی که قرار است بیفتد؟

حفظ دندان شیری تا زمانی که وقت افتادن آن می رسد به چند دلیل اهمیت دارد و نیاز به ترمیم را ایجاب می کند:

1. روکش دندان شیری برای برگرداندن عملکرد، شکل و اندازه به دندان آسیب دیده صورت می گیرد. از آنجایی که یکی از مهمترین عملکردهای دندان حفظ فاصله در قوس دندانی و نگه داشتن جا برای دندان دائمی زیر آن و هدایت دندان است، روکش کردن باعث می شود این عملکرد حفظ شود و مشکلات بعدی ناشی از زود افتادن دندان شیری به وجود نیاید.
2. ترمیم کردن و حفظ دندان شیری باعث می شود رشد عضلات و استخوان فک کودک، روند طبیعی خود را طی کند.
3. دندان شیری برای جویدن غذا مهم است و بدون آن بخشی از فرآیند جویدن غذا با اختلال مواجه می شود.
4. روکش با پوشاندن دندان از فروپاشی دندان و عمیق تر شدن پوسیدگی جلوگیری می کند بنابراین احتمال دندان درد، عفونت  لثه و مشکلات دیگر را کاهش می دهد.

انواع روکش دندانهای شیری

برای ترمیم و روکش کردن دندانهای شیری به طور کلی چهار نوع روکش وجود دارد. هر نوع روکش معایب و مزایای خود را دارد.

• روکش استیل پیش ساخته (Stainless Steel Crown)

قدیمی ترین انواع روکش است که هنوز نیز کاربرد زیادی در دندانپزشکی اطفال دارد. برای دندانهای آسیاب بزرگ گزینه ای عالی است چرا که مقاوم به رطوبت ، محکم و بسیار با دوام است.

بسیار مقرون به صرفه  بوده و جایگذاری آن ساده است و تنها در یک جلسه درمان تمام می شود.

• روکش رزین کامپوزیت

یک پوسته پر شده با رزین کامپوزیت است که همرنگ دندان می باشد بنابراین زیبایی لبخند را حفظ می کند.

بیشتر برای دندانهای جلویی که تحت فشار نیستند اما زیبایی آنها مهم است استفاده می شود.

هزینه آن در حد متوسط و بیشتر از روکش های استیل است.

• روکش سرامیکی فلزی

این روکشها از اسکلت استیل یا نیکل با یک لایه پوشش سرامیک همرنگ دندان ساخته می شوند که هم زیبایی سرامیک را داشته باشند و هم استحکام فلز را.

با دوام و محکم هستند.

به دلیل رنگ سفید، برای دندانهای جلویی که زیبایی آنها مهم است، مناسبند.

به دلیل استحکام مناسب، میتوان برای دندانهای عقبی هم از آنها استفاده کرد.

در مقابل رطوبت مقاومند.

نیاز به تراشیدن دندان در این نوع روکش بیشتر از روکشهای دیگر است بنابراین تهاجمی تر است.

• روکش تمام سرامیک یا زیرکونیا

از سرامیک همرنگ دندان ساخته می شوند و هیچ بخش فلزی ندارند بنابراین برای کسانی که به فلز آلرژی دارند مناسب است.

روکش زیرکونیا همانند روکش استیل، برای کودکان به صورت پیش ساخته قابل تهیه هستند.

از نظر استحکام و دوام از مینای دندان طبیعی محکم تر هستند بنابراین عمر زیادی دارند اما ممکن است برای دندانهای مقابل ساینده باشند.

از نظر زیبایی بیشترین شباهت را به دندان طبیعی دارند. اما از لحاظ هزینه جزء گرانترین روکش ها هستند.

• روکش دندان پلی کربنات

این روکش دندان بیشتر برای  دندانهای جلویی استفاده می شود و ارزانتر است اما چون دوام کمی دارد بیشتر یک ترمیم موقتی محسوب می شود و در مواردی استفاده می شود که لازم نیست مدت زمان طولانی روکش عمر کند.

مراحل روکش کردن دندان شیری چیست؟

ابتدا دکتر دهان کودک در اطراف دندانی که قرار است روکش شود را بی حس می کند تا هیچ دردی احساس نشود.

یک صفحه لاستیکی به نام رابر دم، روی دهان کشیده می شود و محل دندان مورد نظر سوراخ می شود تا دندان از آن بیرون بزند و دکتر بتواند روی آن کار کند. این کار برای این است که دندان از محیط دهان ایزوله شود و آلودگی های دهان به دندان نرسد. از طرفی چیزی تصادفا داخل دهان نیفتد.

با دریل دندانپزشکی، بخشهای پوسیده دندان تراشیده شده و برداشته می شوند و دندان پاکسازی و تمیز می شود.

دندان شکل دهی می شود تا برای قرارگیری روکش، آماده شود.

در روکش دندانهای شیری، اغلب درمان ظرف یک جلسه تمام می شود. روکش ها چون به صورت پیش ساخته هستند  در همان جلسه  روی دندان چسبانده می شود.

نحوه مراقبت از دندان شیری روکش شده چگونه است؟

مسواک زدن و نخ دندان کشیدن همانند همیشه دست کم دو بار در روز باید انجام شود تا از پوسیدگی دندان و عفونت لثه جلوگیری شود.

مصرف غذاها و نوشیدنیهای شیرین را محدود کنید و کودک را به دفعات بیشتر نزد دندانپزشک ببرید.

اگر کودک در جویدن یا گاز گرفتن مشکل دارد با دکتر تماس بگیرید. ممکن است روکش نیاز به تنظیم داشته باشد.

بعد از خوردن یا نوشیدنی هر چیزی به خصوص غذاهای اسیدی، حتما دهان شستشو داده شود تا محیط اسیدی دهان سریعتر خنثی شود.

هنگام فعالیتهای ورزشی برخوردی از محافظ دهان ورزشی استفاده شود.

شرایط کودک پس از روکش کردن دندان چگونه خواهد بود؟

پس از روکش کردن دندان شیری، تا زمانی که دهان هنوز بی حس است نباید هیچ خوراکی یا آشامیدنی به کودک بدهید چون ممکن است لب یا گونه یا زبان خود را گاز بگیرد و به آنها صدمه بزند چون متوجه شدت فشاری که وارد می کند نیست. توجه داشته باشید که کودک را از جویدن، گاز گرفتن یا مکیدن منع کنید تا زمانی که بی حسی کاملا برطرف شود.

آیا روکش کردن دندان شیری درد دارد؟

طبیعی است که به دلیل تحریک بافتها، تا ۲۴ ساعت کمی ناراحتی یا درد تجربه شود. با مسکن های معمولی مثل استامینوفن یا ایبوپروفن درد برطرف می شود.

در صورتی که پس از ۲۴ ساعت درد برطرف نشد، با دندانپزشکی کودکان در اصفهان دکتر بهزادی تماس بگیرید.

تا چه زمانی روکش باید روی دندان شیری بماند؟

روکش تا زمانی که دندان شیری در جای خود ثابت و استوار است، روی آن می ماند. اما زمانی که دندان دائمی زیر آن شروع به بیرون زدن کند، دندان شیری لق می شود و همراه با آن روکش نیز در می آید. به طور کلی معمولا دندانهای شیری عقبی حدود دوازده سالگی می افتند.