در روند دندان درآوردن کودکان، چند سؤال مهم همیشه ذهن والدین را مشغول می‌کند: «دندان درآوردن کودک چقدر طول میکشد؟؟» و «کدام دندان کودک درد بیشتری دارد؟» پاسخ کوتاه و کاربردی این است که معمولاً برای هر دندان، بیرون زدن از لثه تا نمایان شدن کامل، بین ۱ تا ۲ هفته زمان می‌برد. از طرف دیگر، بیشترین درد و ناراحتی معمولاً هنگام درآمدن دندان‌های آسیاب اول (مولرهای اولیه) و دندان‌های نیش اتفاق می‌افتد؛ چرا که این دندان‌ها بزرگ‌تر هستند و عبورشان از لثه دشوارتر است. بنابراین اگر کودک شما در این مراحل بی‌قرار و ناراحت بود، جای نگرانی نیست؛ این وضعیت گذراست و با کامل شدن فرایند دندان درآوردن برطرف خواهد شد.
در صورتی که در اصفهان ساکن هستید و نیاز به مشاوره تخصصی یا معاینه کودک توسط دندانپزشک کودک دارید، می‌توانید به مطب دکتر علی بهزادی ( متخصص دندانپزشکی کودکان اصفهان) مراجعه کنید و یا با شماره 09136209801 تماس حاصل فرمایید.
دندان درآوردن کودک چقدر طول میکشد؟
فرآیند دندان درآوردن نوزادان معمولاً از ۴ تا ۷ ماهگی آغاز می‌شود و کاملاً طبیعی است که والدین درباره مدت زمان این فرایند و شدت درد هر دندان دغدغه داشته باشند. به طور خلاصه، برای هر دندان، بیرون آمدن از زیر لثه تا ظاهر شدن کامل، معمولاً ۱ تا ۲ هفته زمان می‌برد. بیشترین درد و بی‌قراری هم معمولاً هنگام رویش دندان‌های آسیاب اول و دندان‌های نیش اتفاق می‌افتد، چون این دندان‌ها اندازه بزرگتری دارند. در همین دوران، علائمی مثل افزایش بزاق، بی‌قراری، و تغییر در خواب و تغذیه دیده می‌شود. با دانستن همین نکات کلیدی و استفاده از روش‌های ساده برای آرام کردن کودک، می‌توانید این مرحله را راحت‌تر و بدون نگرانی پشت سر بگذارید.
فرآیند دندان درآوردن را می‌توان خیلی ساده به این شکل توضیح داد:
- شروع حرکت دندان: دندان ابتدا زیر لثه تشکیل می‌شود و کم‌کم به سمت سطح لثه حرکت می‌کند.
- التهاب و ظاهر شدن دندان: وقتی دندان به لثه نزدیک می‌شود، ممکن است لثه کمی متورم و قرمز شود و کودک بی‌قراری کند. نوک دندان هم کم‌کم دیده می‌شود.
- بیرون آمدن کامل دندان: دندان به طور کامل از لثه بیرون می‌آید و در دهان کودک قرار می‌گیرد.
مدت زمان این مراحل برای هر دندان متفاوت است و به عواملی مثل ژنتیک، ضخامت لثه و شرایط جسمی کودک بستگی دارد. اگر دیدید فرزندتان در این دوران خیلی بی‌قرار است، می‌توانید با مشورت پزشک از روش‌هایی مثل ماساژ لثه، استفاده از دندان‌گیر یا ژل مخصوص دندان درآوردن کمک بگیرید تا دردش کمتر شود.
بیشتر بخوانید:
کدام دندان کودک درد بیشتری دارد؟
نکته: به طور کلی، دندان‌های آسیاب (مخصوصاً آسیاب اول) و دندان‌های نیش، بیشتر از سایر دندان‌ها باعث ناراحتی و بی‌قراری کودک می‌شوند، چون هم اندازه بزرگتری دارند و هم عبورشان دشوارتر است. دندان‌های جلویی معمولاً کم‌دردترند و سریع‌تر درمی‌آیند.
| نوع دندان | زمان تقریبی رویش (ماهگی) | شدت درد و ناراحتی | توضیحات تکمیلی |
|---|---|---|---|
| جلویی وسطی (مرکزی) | ۶ تا ۱۲ | کم تا متوسط | معمولاً اولین دندان‌هایی هستند که درمی‌آیند؛ کمی بی‌قراری ایجاد می‌کند. |
| کناری (جانبی) | ۹ تا ۱۶ | کم تا متوسط | کمی بعد از دندان‌های جلویی درمی‌آیند؛ حساسیت معمولاً کمتر از نیش و آسیاب است. |
| آسیاب اول (مولر) | ۱۳ تا ۱۹ | زیاد | اندازه بزرگ‌تر و عبور سخت‌تر، بیشترین درد را ایجاد می‌کند. |
| نیش | ۱۶ تا ۲۳ | زیاد | حجم و موقعیت عمیق‌تر باعث درد و ناراحتی قابل توجه می‌شود. |
| آسیاب دوم (مولر دوم) | ۲۳ تا ۳۳ | متوسط تا زیاد | آخرین دندان‌های شیری، گاهی ناراحتی بیشتری ایجاد می‌کنند. |
برای تسکین درد دندان درآوردن کودک چکار کنیم؟
-
وسایل مناسب برای جویدن در اختیار کودک قرار دهید
در دوران دندان درآوردن، کودک دوست دارد چیزی را بجود. می‌توانید دندان‌گیر یا اسباب‌بازی‌های مخصوص و تمیز را در اختیارش بگذارید تا هم حس ناخوشایند لثه کمتر شود و هم او آرام شود. فقط مطمئن شوید وسیله‌ای که کودک در دهانش می‌گذارد کاملاً تمیز و مخصوص نوزاد باشد.
-
خوراکی‌ها یا وسایل سرد استفاده کنید
خوراکی‌های سرد مثل پوره یا ماست سرد می‌تواند به آرام شدن درد لثه کمک کند. همچنین می‌توانید دندان‌گیر یا پستانک را برای مدت کوتاهی در یخچال (نه فریزر) قرار دهید و سپس به کودک بدهید تا بجود.
-
ماساژ ملایم لثه‌ها
یکی از راه‌های مؤثر این است که با انگشت تمیز و کمی خنک، لثه‌های کودک را آرام ماساژ دهید. حتی می‌توانید انگشت‌تان را مرطوب و خنک کنید و بگذارید کودک کمی آن را گاز بگیرد. این کار به کاهش التهاب و درد کمک می‌کند.
-
مصرف دارو تنها با مشورت پزشک
اگر درد کودک زیاد است، می‌توانید با اجازه پزشک از داروهایی مثل استامینوفن یا ایبوپروفن مخصوص اطفال استفاده کنید. استفاده از ژل‌ها یا داروهای بی‌حس‌کننده لثه برای کودکان زیر ۲ سال توصیه نمی‌شود، چون ممکن است عوارض خطرناک داشته باشد. پس حتماً قبل از مصرف هر گونه دارو با پزشک مشورت کنید.
نکته مهم: هیچ‌وقت از روش‌های خانگی غیراستاندارد، مثلاً مالیدن عسل یا الکل روی لثه، استفاده نکنید. این کار ممکن است برای کودک خطرناک باشد. این توصیه‌ها باعث می‌شود هم شما آرامش بیشتری داشته باشید و هم نوزاد راحت‌تر این دوران را پشت سر بگذارد.
بیشتر بخوانید:
چکیده کاربردی مقاله
دندان درآوردن یکی از مراحل طبیعی رشد کودک است و معمولاً اولین دندان بین ۴ تا ۷ ماهگی ظاهر می‌شود. هر دندان حدود یک تا دو هفته طول میکشد تا از لثه بیرون بیاید و فرآیند کامل درآمدن تمام دندان‌های شیری معمولاً تا حدود سه سالگی ادامه دارد. کودکان در این دوران ممکن است بی‌تابی، آبریزش دهان، تمایل به جویدن اشیا و بعضاً اختلال خواب و اشتها را تجربه کنند. اغلب درد و بی‌قراری هنگام درآمدن دندان‌های عقب (آسیاب‌ها) و نیش‌ها شدیدتر است، چون این دندان‌ها بزرگ‌تر و رویش آن‌ها دشوارتر است.
برای کاهش ناراحتی کودک، می‌توان از دندان‌گیر تمیز و خنک، ماساژ آرام لثه با انگشت تمیز و در صورت لزوم با مشورت پزشک، استفاده محدود از داروهای مسکن ویژه نوزادان کمک گرفت. دندان درآوردن معمولاً موجب تب بالا یا اسهال نمی‌شود و در صورت بروز این علائم یا بی‌حالی شدید، باید به پزشک مراجعه شود. بهداشت دهان از همان ابتدا اهمیت دارد و باید روزانه دندان‌ها با مسواک نرم یا گاز استریل تمیز شوند و مراجعه منظم به دندانپزشک تا قبل از یک سالگی توصیه می‌شود.
سوالات متداول
-
آیا دندان درآوردن می‌تواند باعث اسهال یا تب شود؟
دندان درآوردن به‌خودی‌خود معمولا عامل اصلی بروز تب بالا یا اسهال در نوزادان نیست. فقط ممکن است در این دوره، دمای بدن کمی افزایش پیدا کند یا کودک اندکی بی‌قرار باشد. اگر کودکتان با دندان درآوردن دچار اسهال شدید یا تب بیش از ۳۸ درجه شد، باید حتماً این نشانه‌ها را جدی بگیرید و به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا اینها معمولا مربوط به عفونت‌ها یا مشکلات دیگری هستند، نه رشد دندان.
-
چه تغییرهایی در رفتار کودک هنگام دندان درآوردن طبیعی به حساب می‌آید؟
در زمان بیرون آمدن دندان‌ها، بیشتر کودکان رفتارهای تازه‌ای مثل بی‌خوابی، نق‌نق، جویدن اشیاء و افزایش آب دهان پیدا می‌کنند که این واکنش‌ها طبیعی‌اند. حتی ممکن است تمایل به خوردن کمتر غذا را هم تجربه کنند. اما اگر بی‌حالی طولانی، بی‌میلی کامل به غذا یا گریه‌های بدون وقفه و غیرقابل آرام شدن داشت، لازم است هرچه سریع‌تر به متخصص مراجعه شود تا علت جدی‌تری بررسی گردد.
-
چگونه می‌توانیم جلوی جویدن وسایل غیربهداشتی توسط کودک را بگیریم؟
بهترین اقدام برای پیشگیری این است که چند دندان‌گیر یا اسباب‌بازی جویدنی باکیفیت و کاملاً تمیز همیشه دم دست کودک قرار داشته باشد و آن‌ها را مرتب ضدعفونی و شستشو دهید. هر وسیله کوچک یا وسایل با قطعات جداشونده را دور از کودک نگه دارید. هنگام بازی هم حواستان به کودک باشد تا به اشیای آلوده یا خطرناک دسترسی نداشته باشد.
-
برای مراقبت از دندان‌های تازه درآمده، چه کار باید کنیم؟
به محض رویش اولین دندان کودک، تمیز کردن دندان و لثه با مسواک نوزاد یا گاز استریل مرطوب باید به کارهای روزانه اضافه شود. پیشنهاد می‌شود این کار به‌آرامی و رفتار دوستانه انجام گیرد، به خصوص بعد از شیر یا هر وعده غذایی. همچنین به والدین توصیه می‌شود کودک را با شیشه شیر یا آبمیوه هنگام خواب تنها نگذارند تا خطر پوسیدگی مینای دندان به حداقل برسد.
