دندان قروچه یا Bruxism یک اصطلاح پزشکی می باشد که برای فشردن دندان ها استفاده می شود ، دندان قروچه در کودکان زیر ۱۱ سال بسیار رایج بود و این اتفاق بیشتر زمانی رخ می دهد که دندان های شیری کودک در حال افتادن است. باید گفت دندان قروچه کردن در کودکان امروزه بیشتر شده و این موضوع نشان دهنده آن است که کودکان نمی توانند با بازی کردن از استرس و اضطراب خود بکاهند. این عارضه معمولاً در بین والدین امری طبیعی قلمداد می شود و تنها زمانی که باعث درد و سایش دندان ها می شود ، ممکن است جدی گرفته شود.
بیشتر بدانید:
دلایل دندان قروچه در کودکان به شرح ذیل می باشد
در آوردن دندان
وجود آلرژی
بیماری انگلی
درگیری ذهنی
نامرتبی دندان ها
مصرف نامناسب دارو
كمبود ويتامين ها و املاح معدني
استرس ، عصبانیت یا تشویش در کودکان
تلاش یا فشار فیزیکی همچون ابتلا به بیماری ، سوء تغذیه و از دست دادن آب بدن
میزان شیوع دندان قروچه در کودکان
دندان قروچه در کودکان بین ۱۴ تا ۱۷ درصد وجود دارد و از دوران کودکی به محض رشد دندان های پایینی و بالایی از فک شروع می شود. اگرچه اکثر کودکانی که دندان قروچه دارند تقریباً از سن شش سالگی آن را ترک می‌کنند ، تقریباً یک سوم آن ها تا بزرگ سالی این روند را ادامه می‌دهند. حدود ۱۸٪ بزرگسالان بین سنین ۱۸ و ۲۹ سالگی به این عارضه دچار اند و کمتر از ۶٪ آن‌ها ، تا سن ۶۰ سالگی آن را تجربه می‌کنند. می توان گفت تفاوت قابل ملاحظه‌ای در دندان قروچه بین دختران و پسران وجود ندارد و بررسی‌ها نتایج متفاوتی را نشان می دهد.
استفاده از محافظ های شبانه (NIGHT GURAD)
هدف کوتاه مدت
استفاده از نایت گارد در واقع به عنوان محافظت دندان ها در زمان دندان قروچه است. با استفاده از این ابزار احتمال عوارضی مانند شکستگی ، پریدگی لبه های دندانی و ترک برداشتن آن ها ، به حداقل میزان خود خواهد رسید. با کاهش عوارض مذکور و استفاده از نایت گارد ، از آسیب های مفصل فکی در کودک نیز جلوگیری می شود.
هدف بلند مدت
نایت گارد در سنین پایین (نسبت به شدت این عارضه و صلاحدید متخصص دندانپزشکی کودکان) ، این عادت ناپسند از کودک گرفته می شود. در کل می توان گفت برای اینکه این عادت از بین رود باید با اصلاح سبک زندگی کودکان و دور کردن آن ها از محیط های پر تنش با انجام فعالیت های پر تحرک و پر انرژی ، فضایی شاد و متنوع ایجاد کرد. توجه داشته باشید که هیجان کاذب در کودکان یکی از عوامل مهم در درمان دندان قروچه کودکان به شمار می رود. نایت گارد نه تنها سبب جلوگیری از آسیب هایی مانند : شکستگی و لب پریدگی دندان ها می شود بلکه در بلند مدت این عادت نامطلوب دندان را از کودک می گیرد.
نشانه های دندان قروچه در کودکان به شرح ذیل می باشد
شنیدن صدا از دهان فرد هنگام خواب و استراحت
درد در ناحیه گوش ، سر و فک
دندان درد بخصوص پس از بیدار شدن از خواب
درد یا سفتی شقیقه ها پس از بیدار شدن از خواب
فشار دندان ها در هنگام عصبانیت و غیره
ترک خوردن مینای دندان
لق شدن دندان ها
روش های درمان و کنترل دندان قروچه در کودکان
در صورتی که کودک شما دچار دندان قروچه است حتماً به متخصص دندانپزشكى کودکان مراجعه کنید تا او با معاینه، اقدام به رفع این مشکل کند. متخصص دندانپزشکی کودکان پس از معاینه نکات لازم را برای کنترل این مشکل به والدین توضیح می دهد و از آن ها می خواهد که آن موارد را رعایت کنند. امروزه روش های مختلفی برای کنترل و درمان نامرتبی های دندان قروچه وجود دارد که شامل روش های مداخله و استفاده از ابزارهای محافظ می باشد. برای مداخله ، متخصص دندانپزشکی کودکان دکتر بهزادی در اصفهان از روش های توانبخشی و درمان های دندانپزشکی استفاده می کند. ابزارهای محافظ یک روش درمانی است که برای کاهش میزان سایش دندان ها و صدای دندان قروچه مورد استفاده قرار می گیرد، در واقع این ابزار باعث ایجاد محدودیت در حرکات عضلات تاثیرگذار بر دندان قروچه می شود.
انواع دندان قروچه
دندان قروچه در کودکان معمولا به شکل زیر دسته بندی می‌شود
- دندان قروچه در بیداری ، که در این هنگام کودک در بیداری فک و دندان خود را به طور مکرر به روی هم فشار می دهد . (البته معمولاً دندان قروچه ای وجود ندارد). اکثر کودکان این کار را هنگامی که مشغول به بازی یا کاری هستند به طور ناخودآگاه انجام می دهند و به هیچ وجه متوجه انجام آن نیستند.
- دندان قروچه در خواب ، دندان قروچه کودک در خواب یا بیداری هر دو ناخودآگاه است. وقتی که کودک در خواب است بدون اینکه متوجه شود و یا از خواب بیدار شود ، با کشیدن دندان های شان به روی هم ، به عضلات فک خود در خواب فشار وارد می کند. در این صورت اطرافیان کودک می‌توانند صدای دندان قروچه یا ساییدن دندان‌ها را به روی‌هم بشنوند زیرا این عمل با فشار و صدای زیاد همراه است.
دندان قروچه با توجه به عامل ایجاد کننده، به دو دسته‌ی زیر تقسیم می‌شود :
- بروکسیسم یا دندان قروچه اوليه که بدون بيماري زمینه‌ای می باشد.
- دندان قروچه ی ثانویه که شامل بیماری دیگری مانند اضطراب ، افسردگی یا مصرف برخی داروها است.
دندان قروچه در کودکان چه اثراتی دارد ؟
به صورت کلی دندان قروچه در کودکان با اثراتی خوبی همراه نیست و در بیشتر موارد موجب گوش درد و یا سردرد می شود. همچنین به دلیل فشارهایی که به فک وارد می شود ، می تواند کودک را با اختلال در باز کردن کامل دهان مواجه کند. همچنین صدای سایش دندان ها موجب رنجش اطرافیان خواهد شد. در برخی موارد دندان قروچه می تواند به مینای دندان آسیب زده و آن را از بین ببرد و موجب نوک تیز شدن دندان ها و همچنین ایجاد حساسیت دمایی شود. از طرفی کودک موجب احساس درد و مشکلاتی در صورت و فک خواهد شد. از جمله بیماری هایی که در اثر این عارضه ایجاد می شود می توان به اختلال مفصل گیجگاهی فکی اشاره نمود. کودکانی که عادت مداوم به ساییدن دندان ها و فشار آن ها روی هم دارند ، بیشتر به این بیماری دچار می شوند.
دندان قروچه تا چه مدت باقی خواهد ماند ؟
معمولا زمانی که دندان ها شیری می افتد این مسئله نیز برطرف می شود اما ممکن است دندان قروچه در برخی افراد تا سنین بلوغ نیز ادامه داشته باشد. در مواردی که دندان قروچه ناشی از استرس و اضطراب باشد ، تا زمان برطرف شدن این مشکل باقی خواهد ماند.
چطور می توان به کودک در حل مشکل دندان قروچه کمک کرد ؟
لازم است اقداماتی را انجام دهید که به آرامش کودک کمک کرده و بتواند با خیالی آسوده به رختخواب برود. خواندن کتاب داستان ، حمام کردن با آب گرم در به آرامش رسیدن کودک پیش از خواب کمک می کند. اگر دندان قروچه کودک ناشی از استرس است. با او صحبت کنید و در مورد نگرانی و ترس های کودک خود سوالاتی مطرح نمایید.
پیشگیری از دندان قروچه در کودکان
مقداری از دندان قروچه های شبانه کودکان یک واکنش طبیعی به بزرگ شدن می باشد که طبیعی و غیر قابل پیشگیری است. در مواردی که علت این موضوع به استرس وابسته باشد باید به صورت مرتب برای کودک خود وقت بگذارید و در مورد احساساتش صحبت کنید و راه های مناسبی را برای کمک به برطرف کردن استرس ارائه دهید. در برخی شرایط مشکل و استرس کودک مسئله ای پیچیده بوده که بهتر است برای حل این مشکل حتما به روانپزشک مراجعه نمایید. ویزیت و معاینه کودکان توسط متخصص دندانپزشکی کودکان نیز می تواند به تشخیص دندان قروچه و درمان بروکسیسم کمک کند.
علت دندان قروچه کودکان در روز و بیداری :
استرس بیش از اندازه
ابتلا به برخی از آلرژی ها
رویش دندان جدید
اختلالات خواب
داشتن آلودگی های انگلی
داشتن دندان های خراب و پوسیده
درد ناشی از عفونت گوش و یا دندان در آوردن
کمبود در املاح و ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن
مشکلات سلامتی مثل بیش فعالی ، کرمک و یا فلج مغزی
چه زمان برای درمان دندان قروچه در کودکان باید به متخصص دندانپزشکی کودکان مراجعه نمود ؟
اگر فرزند شما در هنگام بیداری در ناحیه صورت و فک احساس درد دارد و یا دچار سردرد می شود. در مواردی که لثه های کودک شما دچار خونریزی ، قرمزی و تورم شده است لازم است حتما برای درمان دندان قروچه کودک خود به متخصص دندانپزشکی کودکان، مراجعه نمایید.
دندان قروچه کودکان می تواند به دلیل استرس و یا مشکلاتی در دندان باشد. اگر می خواهید مطلع شوید دندان قروچه کودکتان به چه دلیل می باشد می توانید از دکتر علی بهزادی دندانپزشک کودکان در اصفهان راهنمایی های لازم را دریافت کنید.
