در دوران دنداندرآوردن، کودک وارد یکی از حساسترین و چالشبرانگیزترین مراحل رشد خود میشود؛ مرحلهای که معمولاً با بیقراری، بیاشتهایی و لثههای دردناک همراه است. در چنین شرایطی، انتخاب غذاهای مقوی، نرم و آسان هضم نهتنها به تأمین انرژی و مواد مغذی موردنیاز بدن کمک میکند، بلکه میتواند درد و التهاب لثه را هم تا حد زیادی کاهش دهد. در این دوره، بهترین انتخابها غذاهایی هستند که هم ارزش غذایی بالا داشته باشند و هم با بافت نرم خود کودک را آزار ندهند؛ مثل انواع سوپهای سبک و مغذی (که طرز تهیه سوپ و آش مخصوص فصل سرد را میتوانید در مجله ماجان بخوانید)، غذاهای پورهشده با ترکیب سبزیجات و غلات، تخممرغ پخته و نرمشده بهعنوان منبع عالی پروتئین، بلغور جو دوسر که سرشار از فیبر و انرژی است، و ماست که به هضم بهتر و تقویت سیستم ایمنی کمک میکند. این دسته از غذاها نهتنها برای کودک خوشایند و راحت مصرف میشوند، بلکه به رشد بهتر، تقویت استخوانها و حمایت از سلامت دهان و دندان نیز کمک میکنند. برای آشنایی با بهترین غذا برای دندان درآوردن کودک در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
بهترین غذا برای دندان درآوردن کودک
در دوران دنداندرآوردن، بسیاری از کودکان به دلیل درد و التهاب لثهها اشتهای کمتری دارند و ممکن است غذا خوردن برایشان آزاردهنده شود. به همین دلیل، انتخاب غذاهای نرم، مقوی و آسانهضم میتواند هم فرایند تغذیه را راحتتر کند و هم به کاهش ناراحتی کمک کند. اگر کودک شما هنوز شیر مادر یا شیر خشک مینوشد، بهتر است همچنان شیر را در برنامه غذایی او قرار دهید، زیرا معمولاً نسبت به غذاهای جامد راحتتر آن را تحمل میکند. اما برای کودکان بزرگتر که به مرحله خوردن غذاهای کمکی رسیدهاند، مجموعهای از غذاهای نرم میتواند بهترین همراه در دوران دنداندرآوردن باشد. مواد غذایی نرم، مانند سیبزمینی، هویج، برنج، ماست یا گوشتهای کاملاً پخته و لهشده، به دلیل بافت لطیف خود باعث فشار کمتر بر لثه شده و کودک راحتتر آنها را میپذیرد. همچنین هر مادهای که بتوان آن را پوره یا نرم کرد، میتواند انتخابی عالی باشد. در این دوره، کودک میتواند بهراحتی غذاهایی مثل انواع سوپهای سبک و مغذی (که طرز تهیه سوپ و آش مخصوص کودکان در فصل سرد را میتوانید در مجله ماجان بخوانید)، پوره میوه و سبزیجات، تخممرغ کاملاً پخته و نرمشده، بلغور جو دوسر و ماست را بدون نیاز به جویدن مصرف کند. این مواد علاوه بر تغذیه مطلوب، انرژی لازم را در کنار آرامش بیشتر برای کودک فراهم میکنند.
از طرف دیگر، غذاهای سرد نیز نقش مهمی در کاهش درد لثه دارند. درست مانند زمانی که بزرگسالان پس از درمانهای دندانپزشکی از خوردن مواد سرد برای تسکین درد استفاده میکنند، کودکان نیز در دوران دنداندرآوردن از این نوع غذاها بهره میبرند. مواد سرد میتوانند لثه را بهطور موقت بیحس کرده و احساس سوزش ناشی از رویش دندان را کاهش دهند. میوههای سرد، ماستهای خنک، پورههای سرد یا حتی بستنیهای یخی خانگی تهیهشده از میوههای طبیعی، گزینههای بسیار مناسب و سالم هستند. همچنین میتوانید از سوپهای سرد کمک بگیرید تا بدون نیاز به جویدن، غذای سالم و مقوی در اختیار کودک باشد. اگر به دنبال ایدههای بیشتر هستید، طرز تهیه دسر ماست و میوه مناسب نوزاد نیز در مجله ماجان قابل مطالعه است.
غذاهای ممنوعه در زمان دندان درآوردن
در کنار انتخاب غذاهای نرم و مقوی برای کاهش درد و ناراحتی دوران دنداندرآوردن، لازم است از برخی مواد غذایی نیز دوری کنید؛ زیرا این خوراکیها میتوانند لثههای حساس کودک را تحریک کرده و روند تغذیه را برای او دشوارتر کنند. آگاهی از این موارد به والدین کمک میکند تا در این دوران حساس، با دقت بیشتری برنامه غذایی کودک را تنظیم کنند. غذاهای تند از مهمترین مواردی هستند که باید کاملاً کنار گذاشته شوند؛ زیرا ادویهها و طعمهای تیز میتوانند لثههای ملتهب کودک را تحریک کرده و باعث افزایش سوزش و بیقراری شوند. همچنین اگرچه غذاهای سرد برای آرام کردن لثههای دردناک بسیار مناسباند، اما مواد منجمد مانند یخ، یخنوشها یا خوراکیهای بسیار سفت و یخزده ممکن است به دلیل سرمای شدید و بافت سخت، احساس ناخوشایند و حتی سوزش ایجاد کنند.
از طرف دیگر، غذاهای اسیدی و مرکباتی مانند پرتقال، لیمو، گریپفروت یا خوراکیهای ترش نیز بهدلیل داشتن اسید طبیعی ممکن است روی لثههای حساس کودک سوزش ایجاد کرده و ناراحتی او را بیشتر کنند. بهتر است این دسته خوراکیها را تا زمان آرام شدن لثهها به تعویق بیندازید. همچنین مواد شور و نمکی هم گزینه مناسبی برای این دوران نیستند؛ زیرا نمک میتواند باعث خشکی دهان، افزایش تورم لثهها و در نتیجه ایجاد ناراحتی بیشتر برای کودک شود. با حذف این گروه از مواد غذایی، میتوانید مطمئن باشید که تجربه دنداندرآوردن برای کودک راحتتر، قابلتحملتر و همراه با کمترین تحریک و درد خواهد بود.
بیشتر بخوانید:
شایع ترین بیماری های دهان و دندان کودکان
روشهای تقویت تغذیه کودک
برای تقویت تغذیه کودک، بهویژه در دوران حساس رشد یا زمانی مانند دنداندرآوردن، میتوان با چند روش ساده اما مؤثر، ارزش غذایی وعدهها را به میزان قابلتوجهی افزایش داد و همزمان مصرف آن را برای کودک آسانتر کرد.
۱. افزودن مواد مغذی به غذا
برای غنیتر کردن وعدههای غذایی، میتوانید از ترکیباتی مثل روغنهای سالم (روغن زیتون یا روغن کنجد)، کره، گوشت کاملاً پخته و ریزشده، انواع حبوبات و آرد غلات استفاده کنید. این مواد علاوه بر تأمین انرژی و پروتئین، بافت غذا را نرمتر کرده و بلعیدن آن را برای کودک سادهتر میکنند.
۲. استفاده از عصاره استخوان
عصاره قلم گوسفند یا گاو، منبعی سرشار از کلسیم، فسفر، منیزیم و سایر عناصر ضروری برای رشد استخوان و دندان است. افزودن این عصاره به سوپ یا آش کودک، هم طعم غذا را مطبوعتر میکند و هم ارزش غذایی آن را چند برابر افزایش میدهد.
۳. بهرهگیری از جوانهها
جوانههای غلات و حبوبات (مثل ماش، عدس یا گندم) سرشار از ویتامینها، مواد معدنی و آنزیمهای مفید هستند. با خشککردن و آسیابکردن جوانهها میتوانید پودر مغذی حاصل را به انواع پوره، سوپ یا فرنی اضافه کنید و کیفیت تغذیه کودک را ارتقا دهید.
۴. پورهسازی غذاها
برای آسانتر کردن خوردن غذا، حتی مواد جامد را میتوان به شکل پوره یا لهشده آماده کرد. این کار نهتنها فرایند بلع را آسان میکند، بلکه به کودک کمک میکند بدون فشار به لثهها، مواد مغذی لازم را دریافت کند.
این روشها، ترکیبی از غنیسازی غذایی و اصلاح بافت خوراکی هستند و باعث میشوند کودک حتی در شرایط درد، بیاشتهایی یا حساسیت دهانی، همچنان تغذیهای کامل و با کیفیت داشته باشد.
بیشتر بخوانید:
مسواک مخصوص کودکان چه ویژگیهایی باید داشته باشد؟
کلام آخر
در دوران دنداندرآوردن کودک، انتخاب غذاهای مناسب نقش مهمی در کاهش درد، تأمین انرژی و حفظ سلامت او دارد. در این مرحله، بهتر است غذاهایی نرم، مغذی و آسانهضم مانند انواع سوپ، پوره میوه و سبزیجات، تخممرغ پخته و نرمشده، بلغور جو دوسر و ماست را در برنامه غذایی قرار دهید. خوراکیهای سرد نیز میتوانند با کاهش التهاب و بیحسکردن لثه، تسکین خوبی فراهم کنند؛ البته باید از مواد غذایی تحریککننده مانند غذاهای تند، منجمد، اسیدی و شور دوری کرد. همچنین با افزودن مواد مغذی مانند روغنهای سالم، عصاره استخوان، جوانهها و تهیه پورههای غنی، میتوان قدرت تغذیه کودک را چند برابر کرد تا با وجود بیقراری دوران دنداندرآوردن، رشد و سلامت او حفظ شود.
برای اطمینان از سلامت دهان و دندان کودک، مراجعه به یک متخصص دندانپزشکی کودکان در اصفهان ضروری است تا علاوه بر معاینه دقیق، آموزشهای لازم درباره مراقبت دندان و تغذیه مناسب در این مرحله ارائه شود. اگر در اصفهان هستید، دکتر علی بهزادی به عنوان یکی از متخصصان باتجربه در حوزه دندانپزشکی کودکان و ارائه خدمات پیشرفته از جمله دندانپزشکی کودکان با بیهوشی در اصفهان، میتواند گزینهای مطمئن برای حفظ سلامت لبخند فرزندتان باشد. در محیطی آرام با تیمی آموزشدیده و دلسوز، فرزند شما بدون استرس و با بهترین روشها تحت معاینه و درمان قرار میگیرد.
